İman ve akıl

(Allah) Dilediğine hikmet verir. Hikmet verilene ise çok büyük bir hayır verilmiş demektir. Bunu ancak temiz akıllılar anlar (Bakara Suresi-269)

Yoksa o, gece saatlerinde kalkan, secdeye kapanıp, ayakta durarak daima vazifesini yapan, ahireti hesaba katan ve Rabbinin rahmetini uman kimse gibi olur mu? De ki: "Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?" Ancak temiz akıllı olanlar anlar (9) Sözü dinleyip de onun en güzeline uyanlar var ya, işte onlar Allah'ın hidayete erdirdiği kimselerdir. İşte onlar akıl sahiplerinin ta kendileridir (Zümer Suresi-18) 

Kur'an'da Adalet Ayetleri

Allah’ın âyetlerini inkâr edenler, haksız yere peygamberlerin canlarına kıyanlar ve adaleti emreden insanları öldürenler (yok mu), onlara acı bir azabı haber ver! (Âl-i İmrân Suresi 21)

Eğer (kendileriyle evlendiğiniz takdirde) yetimlerin haklarına riayet edememekten korkarsanız beğendiğiniz (veya size helâl olan) kadınlardan ikişer, üçer, dörder alın. Haksızlık yapmaktan korkarsanız bir tane alın yahut da sahip olduğunuz (cariyeler) ile yetinin. Bu, adaletten ayrılmamanız için en uygun olanıdır. (3) Allah size, mutlaka emanetleri ehli olanlara vermenizi ve insanlar arasında hükmettiğiniz zaman adaletle hükmetmenizi emreder. Allah size ne kadar güzel öğütler veriyor! Şüphesiz Allah her şeyi işitici, her şeyi görücüdür. (58) Ey iman edenler! Adaleti titizlikle ayakta tutan, kendiniz, ana babanız ve akrabanız aleyhinde de olsa Allah için şahitlik eden kimseler olun. (Haklarında şahitlik ettikleriniz) zengin olsunlar, fakir olsunlar Allah onlara (sizden) daha yakındır. Hislerinize uyup adaletten sapmayın, (şahitliği) eğer, büker (doğru şahitlik etmez), yahut şahitlik etmekten kaçınırsanız (biliniz ki) Allah yaptıklarınızdan haberdardır. (Nisâ Suresi-135)

Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutan, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Bir topluluğa duyduğunuz kin, sizi âdil davranmamaya itmesin. Adaletli olun; bu, Allah korkusuna daha çok yakışan (bir davranış) tır. Allah’a isyandan sakının. Allah yaptıklarınızı hakkıyla bilmektedir (8). Hep yalana kulak verir, durmadan haram yerler. Sana gelirlerse, ister aralarında hüküm ver, ister onlardan yüz çevir. Eğer onlardan yüz çevirirsen sana hiçbir zarar veremezler. Ve eğer hüküm verirsen, aralarında adaletle hükmet. Allah âdil olanları sever. (Mâide Suresi-42)

De ki: Rabbim adaleti emretti. Her secde ettiğinizde yüzlerinizi O’na çevirin ve dini yalnız Allah’a has kılarak O’na yalvarın. İlkin sizi yarattığı gibi (yine O’na) döneceksiniz (29). Musa’nın kavminden hak ile doğru yolu bulan ve onun sayesinde âdil davranan bir topluluk vardır (159). Yarattıklarımızdan, daima hakka ileten ve adaleti hak ile yerine getiren bir millet bulunur (A’râf Suresi-181)

Allah, şu iki kişiyi de misal verir: Onlardan biri dilsizdir, hiçbir şey beceremez ve efendisinin üstüne bir yüktür. Onu nereye gönderse bir hayır getiremez. Şimdi, bu adamla, doğru yolda yürüyerek adaleti emreden kimse eşit olur mu? (76) Muhakkak ki Allah, adaleti, iyiliği, akrabaya yardım etmeyi emreder, çirkin işleri, fenalık ve azgınlığı da yasaklar. O, düşünüp tutasınız diye size öğüt veriyor. (Nahl Suresi 90)

Biz, kıyamet günü için adalet terazileri kurarız. Artık kimseye, hiçbir şekilde haksızlık edilmez. (Yapılan iş,) bir hardal tanesi kadar dahi olsa, onu (adalet terazisine) getiririz. Hesap gören olarak biz (herkese) yeteriz. (Enbiyâ Suresi- 47)

(Musa) Dedi ki: “Rabbim! Bana verdiğin nimet hakkı için, artık suçlulara aslâ
yardımcı olmayacağım” (Kasas Suresi-17)

İşte onun için sen (tevhide) davet et ve emrolunduğun gibi dosdoğru ol. Onların heveslerine uyma ve de ki: Ben Allah’ın indirdiği Kitab’a inandım ve aranızda adaleti gerçekleştirmekle emrolundum. Allah bizim de Rabbimiz, sizin de Rabbinizdir. Bizim işlediklerimiz bize, sizin işledikleriniz de sizedir. Aramızda tartışılabilecek bir konu yoktur. Allah hepimizi bir araya toplar, dönüş de O’nadır. (Şûrâ Suresi- 15)

Andolsun biz peygamberlerimizi açık delillerle gönderdik ve insanların adaleti yerine getirmeleri için beraberlerinde kitabı ve mizanı indirdik. Biz demiri de indirdik ki onda büyük bir kuvvet ve insanlar için faydalar vardır. Bu, Allah’ın, dinine ve peygamberlerine gayba inanarak yardım edenleri belirlemesi içindir. Şüphesiz Allah kuvvetlidir, daima üstündür. (Hadîd Suresi- 25)

Allah, sizinle din uğrunda savaşmayan ve sizi yurtlarınızdan çıkarmayanlara iyilik yapmanızı ve onlara âdil davranmanızı yasaklamaz. Çünkü Allah, adaletli olanları sever. (Mümtehine Suresi- 8)

Kütüb-i Sitte Muhaddisleri

1- İmam Buhari (810-870) Buhara’da doğmuş, 11 yaşından itibaren hadisle ilgilenmeye başlamıştır. 16 yaşında Mekke’ye gitmiştir. 7275 hadis derlemiştir. Tekrarlar çıkıldığında toplam hadis sayısı 3-4 bine inmektedir. Semerkant’ta vefat etmiştir. Hadis külliyatının adı:El-Camiu’s-Sahih'tir. Eser "Sahihi Buhari" adıyla anılmaktadır.

El-Camiu’s-Sahih’in, müellif nüshası günümüze ulaşmamıştır. Günümüzde mevcut Sahih-i Buhari nüshaları, Yunini (ö.1301) tarafından Buhari’nin meşhur talebelerinden el-Firebri (ö.932)'nin nüshasına dayanılarak hazırlanan nüshaya dayanmaktadır.

http://www.isam.org.tr/documents/_dosyalar/_pdfler/islam_arastirmalari_dergisi/sayi35/ArafatAydin.pdf

2- Müslüm (821-875) Horasan’ın Nişabur şehrinde doğmuş, İslam coğrafyasında dolaşmış, 3033 hadis derlemiş, Nişabur’da vefat etmiştir.Hadis külliyatının adı: Câmi ‘u’s-sahîh'dir. Eser,"Sahihi Müslim" diye anılmaktadır.

Müslüm'ün kendi nüshası günümüze ulaşmamıştır. Talebelerinden Süfyan (ö.920)ve diğer beş takipçisinin nüshalarına dayanılarak hazırlanmış olan Nevevi (ö.1277) şerhi eldeki en meşhur nüshadır.

3- Tirmizi (824-893) Buhârâ’nın güneyinde bulunan Ceyhun Nehri kıyısındaki Tirmiz kasabasında doğmuştur. İslam coğrafyasında dolaşmıştır. 4000 hadis derlemiştir. Ömrünün son yıllarında gözleri görmez olmuştur. Boğ şehrinde vefat etmiştir. Hadis külliyatının adı: Sünen-i Tirmizi’dir.

4- Ebu Davut (817-888) Sicistan’da doğmuş, Basra’da vefat etmiştir. İslam coğrafyasında dolaşmıştır. 4800 hadis derlemiştir. Hadis külliyatının adı: Sünen’dir.

5- Nesai (840-915) Horasan’ın Nesa’da doğmuştur. Filistin’de vefat etti. Kudüs’te defnedildi. 5758 hadis derlemiştir. Hadis külliyatının adı: Sünen’dir. Bu eser Mücteba diye de anılır. En az zayıf hadis içerdiği kabul edilir.

6-İbn-i Mace (824-887) İran’ın Kazvin’de doğmuştur. 4341 hadis derlemiştir. Bunlardan 3000’i diğer hadis külliyatlarında da mevcuttur. İslam coğrafyasını dolaştı. Hadis külliyatının adı: Sünen’dir.

Müteşabih ayetlere birkaç örnek verebilir misiniz?

Bakara Suresi
 O'nun hükümdarlığı, bütün gökleri ve yeri kucaklamıştır (255) Yoksullara vermeniz ancak Allah’ın rızası içindir (272)

Rahman Suresi
Yeryüzünde bulunan her şey fanidir (26) Yüce ve iyilik sahibi Rabbinin yüzü bakidir (27)

Maide Suresi
Bir de Yahudiler: "Allah'ın eli bağlıdır." dediler ve dedikleri yüzünden elleri bağlandı ve lanetlendiler. Hayır, O'nun iki eli de açıktır, dilediği gibi nimet veriyor (64)

Taha Suresi
O Rahman, Arş'a hâkim oldu (5)

Mu’minun Suresi
Biz de ona şöyle vahyettik: "Bizim gözetimimiz altında (gözlerimizin önünde) ve vahyimizle gemiyi yap (27)

Hakka Suresi
Oysa Biz, o su kabardığı zaman sizi akan gemide taşıdık (11)